Tai Chi

Dikwijls hoor ik van mensen dat ze Tai Chi toch niet zo gemakkelijk vinden. En dat is waar. Dat is ook de reden waarom ik het zo graag doe. Ik vind het fijn om mezelf eens uit te dagen en om eens iets nieuws te proberen. Want inderdaad Tai Chi is een uitdaging en het is niet gemakkelijk, maar het is ook zeker niet onmogelijk.

Om Tai Chi te beoefenen, heb je enkel een beetje spierkracht nodig, en ook een beetje evenwicht en coördinatie. Het gaat niet alleen om de verschillende bewegingen, maar je gaat sterker, je krijgt een beter evenwichtsgevoel in verschillende posities en de coördinatie tussen je armen en benen wordt ook beter.

Door veel te oefenen, ga je op een bepaald moment gewoon voelen dat het goed zit, dat alles correct is. Maar in het begin zullen de armen te snel bewegen, of de benen te traag. Soms is de synchronisatie verkeerd. Maar wanneer het dan opeens allemaal klopt, dan is dat gevoel onbeschrijfbaar. Dan zijn body, mind en spirit allemaal op één lijn.

Tai Chi was oorspronkelijk een gevechtskunst, zodat er bewegingen in voorkomen die dienden om te vechten tegen anderen. Maar voor ons is dit niet relevant. Wij gebruiken deze bewegingen als een instrument om onszelf uit te dagen. Door deze bewegingen te gebruiken, verbeteren we onze coördinatie, onze spierkracht, onze vitaliteit, en zoveel meer andere aspecten van onze gezondheid.

Is het niet tijd om jezelf nog eens uit te dagen?

Repetitie en continuïteit…
Anders gezegd: herhaling en ononderbroken voortgang.
Deze twee zijn onze vrienden, zeker bij het beoefenen van Tai Chi.

Een geweldige fysieke uitvoering zoals bijvoorbeeld hoog opspringen is niet van belang, maar wel het steeds opnieuw doen van simpele bewegingen. Deze herhaling brengt geleidelijk een evenwicht in ons innerlijke zelf tot stand en zorgt ervoor dat onze geestelijke toestand helder en duidelijk wordt voor onszelf.

Als we een bepaald doel willen bereiken, zoeken we uit welke vaardigheden en hulpmiddelen we nodig hebben om dit doel waar te maken en hoe we deze kunnen bekomen. We maken dan een plan en investeren de nodige tijd om de beoogde kundigheid te bereiken. Op bepaalde gebieden zijn er vele jaren van oefening nodig om voldoende vaardigheid op te bouwen.

Zo is het ook bij het aanleren van Tai Chi.

Als we goed oefenen, voelen we al vrij snel de weldoende invloed van Tai Chi, maar het ultieme niveau bereiken we pas door de bewegingen voortdurend te herhalen. Iemand die gedurende 20 of 30 jaar Tai Chi beoefent, zal de bewegingen compleet anders uitvoeren dan toen zij of hij de training begon. In het begin denken we dat de bewegingen vooral gaan om spierbeheersing en fysiek sterker worden. Echter, hoe meer we oefenen en herhalen, intensief en geconcentreerd trainen, hoe verfijnder we de bewegingen zullen kunnen uitvoeren en hoe meer plezier we eraan zullen beleven.

De ontwikkeling van Tai Chi is gebaseerd op de Chinese interpretatie van de wetten van de natuur en op de traditionele Chinese geneeskunst.

Het ultieme doel van het beoefenen van Tai Chi is jouw Qi – de interne energie die elk levend wezen in zich draagt – zo effectief mogelijk te gebruiken.

Als je Qi gezond, sterk en evenwichtig is, ben je het zelf ook.

Observeren hoe de natuur werkt, helpt ons om onze Tai Chi beoefening te verbeteren. Eén van die natuurwetten is hoe het water zich gedraagt, hét voorbeeld van de goede manier waarop je Tai Chi uitvoert.

Onze Qi, de levensenergie, vloeit zoals het water onder het oppervlak van een kalme rivier. Ook al is het wateroppervlak rustig, eronder stroomt een verborgen, immense kracht.

Wanneer jij je vloeiend beweegt zoals het water, groeit je energie en je Qi wordt sterker. Wanneer je echter de vloeiende bewegingen onderbreekt, stopt ook het stromen van je energie. Als je daarna de beweging hervat, moet de energie weer van het begin af opgebouwd worden.

Het beste is dus de Tai Chi bewegingen soepel, vloeiend, rustig en zonder onderbreking uit te voeren. Deze manier van bewegen heeft meer effect om je Qi te doen groeien.

Soepele, vloeiende bewegingen helpen je ook om je geest tot rust te brengen, om je meer sereen te voelen.

Vloeiend bewegen helpt je eveneens om je spieren op een veilige en comfortabele manier te rekken. Als je veel plotse en bruuske bewegingen uitvoert, is er meer risico op kwetsuren en ga je sneller over je lichamelijke limieten.

Je moet soepel bewegen en binnen je comfortzone blijven.

Tenslotte is soepel en vloeiend bewegen ook gewoon aangenamer voor lichaam en geest. Je zal meer genieten van het beoefenen van Tai Chi.

Denk aan het water en de stroming in de rivier. Als je ooit in een rivier valt, vecht dan niet tegen de stroming. Ook al lijkt de rivier kalm, de stroming beneden is veel sterker dan jij. Ga met de stroming mee en beweeg je geleidelijk naar de oever toe.

Dat geldt ook voor Tai Chi. Volg de wet van de natuur. Het zal je sterker, rustiger en meer sereen maken. Vechten tegen de natuur, tegen de aard van je lichaam en geest en omgeving heeft een tegengesteld effect.

Go with the flow. Het klinkt niet alleen logisch, het maakt Tai Chi effectiever en aangenamer.

In een land, ver weg van hier, leefde een kunstschilder die door de jaren heen vrij beroemd was geworden.

Op een dag kreeg hij bezoek van een rijk man, die graag geld uitgaf aan kunst en die wilde zien of zijn manier van schilderen hem beviel.

De rijke heer bekeek de schilderijen en vond ze heel mooi. “Prachtig”, zo sprak hij, “uw schilderijen zien er eenvoudig uit maar toch perfect uitgevoerd. Ik zou graag eentje bestellen. Kan u mij een haan schilderen, zo één met mooi gekleurde veren en een golvende staart? Dat lijkt me niet al te moeilijk.”

“Dat kan.” antwoordde de artiest, “Maar ik heb er wel wat tijd voor nodig.”

“Ach zo?” reageerde de rijke man, “Wel, ik moet nu toch op handelsreis en kom over 12 maanden weer langs.”

Na zijn reis kwam de rijke handelaar terug om zijn schilderij op te halen, maar de kunstenaar zei dat het nog niet klaar was.

De rijke heer was teleurgesteld maar geduldig en zei dat hij zou terugkeren na nog eens 12 maanden.

Daarna verscheen hij weer ten huize van de schilder, maar die verontschuldigde zich opnieuw, want het kunstwerk was nog steeds niet afgewerkt.

Zijn opdrachtgever was geïrriteerd: “Mijn geduld is in feite al op, maar goed, ik kom over 12 maanden een laatste keer terug. Maar als het schilderij dan niet af is, dan kan u het vergeten en gaat de koop niet door.”

Na die periode ging de rijke man terug langs bij de kunstschilder. Vol verwachting vroeg hij naar het schilderij, maar de artiest zei: “ Ik ben blij u te zien. Heb alstublieft wat geduld. Gaat u hier maar zitten in het tuinpaviljoen.” En hij plaatste ondertussen een blanco doek op de schildersezel.

Verwonderd ging de heer zitten in een gemakkelijke zetel van het paviljoen en keek hoe de schilder zijn verf en penselen klaarmaakte.

De artiest toog aan het werk en in 10 minuten tijd schilderde hij  een prachtig, perfect portret van een mooie haan.

De rijke man was stomverbaasd: “Wat is me dat nu? Ik heb zo lang gewacht, drie jaar lang, op mijn schilderij, en nu heeft u slechts 10 minuten nodig om dit kunstwerk te maken.”

De kunstschilder glimlachte vermoeid en vroeg de heer om mee te komen naar zijn atelier. Daar, in de grote schilderstudio, viel de mond van de kunstkoper open van ontzag: aan de muren hingen honderden schetsen en doeken van hanen, allemaal pogingen om een perfect werk te kunnen schilderen.

Eindelijk begreep de rijke man dat het helemaal niet gemakkelijk was om zulk perfect schilderij te maken, ook al leek het simpel van stijl. Hij betaalde de artiest goed, hing het schilderij thuis op een ereplaats en was er heel gelukkig mee.

Dit verhaal kunnen we vergelijken met het leerproces van Tai Chi.

Mensen die het niet kennen en een demonstratie bijwonen, zien enkel “eenvoudige” bewegingen die gemakkelijk lijken. Beginners zeggen vaak: “Tai Chi ziet er leuk uit, niet te moeilijk, ik hoef dan niet veel te oefenen of me in te spannen.” Er zijn er die op dat niveau blijven steken en dat is oké voor hen.

Maar hebt ook de zogenaamde Tai Chi-fanaten: zij willen er alle weldoende voordelen uithalen en proberen zich steeds te verbeteren. Maar dat is niet gemakkelijk! Op een gegeven moment denken ze: “Yes! We hebben het! Zo moet het!” maar het volgend moment is dat gevoel verdwenen en beginnen ze met goede moed opnieuw aan de oefening.

Tai Chi goed beoefenen, is een langdurig leerproces met veel en hard werk.

De schijnbaar eenvoudige bewegingen zijn het resultaat van langdurige inspanningen, er is geen eindpunt, er is altijd ruimte voor verbetering.

Om je Tai Chi te verbeteren, is het essentieel om regelmatig te oefenen, de Tai Chi-principes te begrijpen en ze te integreren in je oefensessies.

Volgens Dr. Lam is beoefenen van Tai Chi zoals een berg beklimmen. Naarmate je hoger op de berg geraakt, hoe mooier de uitzichten gaan zijn. Maar vergeet nooit wat Sun Lu Tang ooit zei: “Het gaat niet om het bereiken van de top van de berg, maar wel de reis er naar toe en hoe leuk die reis is.”

De volgende principes zullen ervoor zorgen dat je Tai Chi verbetert, zodat je op een hoger deel van de berg geraakt: jing (静), song (松), chen (沉) en huo (活). Deze vier principes vullen elkaar aan. Dus je hoeft niet volledig bedreven te zijn in de ene voordat je naar de andere gaat. Ze hebben een positieve invloed op elkaar, zodat je door vooruitgang te boeken bij de ene, alle andere ook verbetert.

Sommige van de onderstaande concepten zijn mogelijks op dit moment nog niet duidelijk voor jou. Laat dat je niet te veel afschrikken. Naarmate je verder komt, zul je ze beter begrijpen. Naarmate je niveau van Tai Chi verbetert, zullen de woorden een diepere betekenis krijgen.

JING

Jing betekent “mentale rust of sereniteit”. Denk aan de rust in je geest; denk aan rust van binnenin. Stel je voor dat je in een rustige omgeving bent, zoals aan een mooi meer of ergens boven op de berg. Als je dit regelmatig doet, word je al snel stil van binnen en kun je je concentreren op wat je lichaam aan het doen is. Een andere manier om jing te bereiken, is door meer opmerkzaam te zijn van je lichaam of in het moment te zijn.

Het zal tijd kosten om een ​​zekere mate van mentale rust te bereiken. Maar als je het eenmaal hebt bereikt, onthoud je de route. De volgende keer dat je oefent, zal je geest sneller in staat zijn om zich naar dezelfde toestand te verplaatsen, en zul je in staat zijn om door te gaan naar een hoger niveau. Jing verbetert de ontspanning. Het helpt je om je beter te concentreren. Dit verbetert op zijn beurt je evenwicht en verlicht de spierspanning. Het belangrijkste is dat het een ruimte creëert voor je qi (levensenergie), om te circuleren en te ontwikkelen.

De mentale rust van Tai Chi verschilt van sommige andere vormen van meditatie. Terwijl je van binnenin sereen bent, ben je je nog steeds bewust van je omgeving en in staat om de situatie om je heen op elk moment te beoordelen – ook met aandacht voor de omgeving. Een meer jinge mentale toestand zal je helpen om effectiever om te gaan met elke crisis in het echte leven. Als je het nodig hebt, kan het zachtjes tegen jezelf zeggen van het woord ‘jing’ je helpen om in die toestand te komen.

SONG

Song wordt vaak vertaald als “ontspanning”, maar het betekent meer dan dat in het Chinees. Het geeft een gevoel van loskomen van de gewrichtsvlakken en het rekken van de gewrichten. Stel je voor dat al je gewrichten van binnenuit zachtjes openen, loskomen of uitgerokken worden. Neem bijvoorbeeld je schoudergewricht. Als je dat gewricht voorzichtig uitrekt, voel je een klein kuiltje op de bovenkant van de schouder. Als je het schoudergewricht aanspant, verdwijnt het kuiltje.

Pas dit idee nu toe op andere gewrichten, natuurlijk zou je niet in staat zijn om nog een kuiltje te maken. Visualiseer dat ze loskomen. Maak in de bovenste ledematen uw ellebogen, polsen en vingergewrichten los door ze in de tegenovergestelde richting uit te rekken, bijna alsof je het gewricht voorzichtig opentrekt. In de wervelkolom moet de versoepeling verticaal zijn. Visualiseer je wervelkolom als een touwtje dat je voorzichtig aan beide uiteinden uitrekt. Strek voor de onderste ledematen je heupgewrichten en kniegewrichten voorzichtig naar buiten, zodat je benen een boog vormen.

Deze methode van losmaken vormt een soort gecontroleerde ontspanning. Song helpt je qi krachtig door de gewrichten te stromen, bouwt interne kracht op. Het zal ook je jing verbeteren. Wanneer je gewrichten meer ontspannen zijn, wordt je geest meer jing, en naarmate je geest meer jing wordt, zal het op zijn beurt je gewrichten verder ontspannen.

Probeer minimaal twee weken aan één principe te werken voordat je verder gaat met een ander. En kom regelmatig terug naar deze principes en je zult iedere keer andere en mooiere uitzichten ontdekken.

Geniet van je reis. Geniet van je Tai Chi.

Wel kent Tai Chi vier heel bekende stijlen.

Chen-stijl

De Chen-stijl is de oudste van alle Tai Chi-stijlen. Deze stijl is ontwikkeld door Chen Wangting in het dorp Chenjiagou (Chen-dorp) in het hart van China rond het einde van de 16^de eeuw. Het is een eerder martiale stijl die gekenmerkt wordt door de afwisseling van trage en explosieve bewegingen, lage standen en spiraalvormige interne bewegingen.

Yang-stijl

Yang-stijl werd ontwikkeld door Yang Luchan (°1799), zijn familieleden en zijn leerlingen. Meneer Yang wijzigde wat hij in het Chen-dorp had geleerd en begon zijn eigen school in Beijing. Hij maakte de stijl zachter en ronder. Het is de meest beoefende stijl in zowel China als in het Westen.

Wu-stijl

Wu Quanyou was de beste student van Yang. De Wu stijl die hij ontwikkelde is de meest compacte van alle Tai Chi stijlen.

Om het verhaal nog iets ingewikkelder te maken bestaat er ook een tweede Wu Stijl, ontwikkeld door Wu Yuxiang. Die leerde zowel bij Yang als bij Chen en gaf les aan de Hao-familie. Daarom wordt deze stijl ook wel eens de Wu-Hao stijl genoemd.

Sun-stijl

Deze stijl is de jongste van alle Tai Chi stijlen. Sun Lutang (°1860 – +1933) was een expert in Kunf-Fu. Hij leerde pas op latere leeftijd Tai Chi van iemand van de Hao-familie. Hij was de eerste persoon die Tai Chi aan vrouwen leerde.

Bij de Sun Stijl staat men duidelijk hoger waardoor het minder belastend is voor de gewrichten van de onderste ledematen. Het is duidelijk de zachtste van alle stijlen en wordt daarom vaak aangeraden aan mensen met gewrichtsklachten. Daarnaast heeft de Sun stijl verschillende raakpunten met Qigong.

Dr. Paul Lam aan het woord:

Ik beoefen regelmatig verschillende vormen van Tai Chi. Ik geniet van de verschillende stijlen en van de verschillende vormen en de 15 Tai Chi for Health-programma’s. Ze zijn allemaal verschillend en hebben een grote diepte. Ik moet toegeven dat de vormen in Chen-stijl extra spannend zijn. De Chen 36 vorm, de Chen 56 vorm en de 36 Chen zwaard vorm zijn het meest complex en fysiek veeleisend.

Tai Chi for Energy (TCE) en TCE Deel II zijn samengesteld uit Sun- en Chen-bewegingen. Het zijn eenvoudigere programma’s, maar met heel veel diepgang. Tai Chi for Energy heeft drie bewegingen in Chen-stijl en drie bewegingen in Sun-stijl. Alle Tai Chi-vormen worden gekenmerkt door yin en yang. Dit zijn twee tegenpolen die met elkaar balanceren en elkaar harmoniseren. Door de yin en yang harmonie, ontwikkelt de Qi – de innerlijke levensenergie – zich. Qi circuleert door het lichaam en hoe sterker de Qi, hoe gezonder de persoon. Het activeren van Qi is het uiteindelijke doel van Tai Chi.

De manier waarop Tai Chi for Energy beide stijlen in balans brengt, zorgt voor bijna magische resultaten. Door dit TCE programma regelmatig te oefenen, worden mijn Chen- en Sun-vormen aanzienlijk beter. Hoe is dit te verklaren? Hoe meer ik deze vorm oefende, hoe meer diepte ik in deze vorm kreeg. Ik heb ontdekt dat de Chen-stijl, die krachtiger is, yang vertegenwoordigt en de zachtere Sun-stijl yin. Maar beide stijlen bevatten echter yang en yin in al hun vormen. Het mengen ervan is als het creëren van een dubbele helix van een spiraal.

Jaar na jaar wordt mijn gevoel van de innerlijke kracht van TCE en TCE Deel II voelbaarder. Het is heerlijk om deze sets te oefenen. Je weet niet hoe je de complexiteit van deze yin en yang-concepten volledig kunt begrijpen, maar volg gewoon de eenvoudige principes en blijf de sets oefenen en de kracht zal naar je toe komen.

Ik wil dit heerlijke gevoel dat je krijgt van Tai Chi for Energy, met meer mensen delen.

Yin-Yang

Het symbool hierboven is vrij algemeen bekend, maar weinigen weten wat het echt betekent, behalve dat het iets te maken heeft met tegenstellingen of dualiteit.

Een andere benadering is te beschrijven wat het niet is. Het is geen kracht of energie. Je kunt het niet zien, voelen, ademen of horen. Het heeft geen fysieke aanwezigheid, maar zoals de Chinezen zouden zeggen, het bestaat.

Het is in wezen een filosofisch concept, een middel waarmee men de aard van het bestaan ​​kan begrijpen zonder zijn toevlucht te hoeven nemen tot wetenschap of theoretische natuurkunde.

Aan Yin en Yang denken in termen van tegenstellingen is misleidend. Het ene ding als tegengesteld aan het andere noemen, impliceert dat ze vast en onveranderlijk zijn, maar dat is in strijd met wat de segmenten binnen de cirkel tonen.

Wat het symbool weergeeft is de totaliteit van het bestaan ​​(de buitenste cirkel – tai chi, het grote ultieme in het taoïstische denken) waarbinnen alle dingen te allen tijde in een constante staat van toename verkeren (Yin – het donkere segment, tot Yang – het lichte segment ) gevolgd door afname (Yang naar Yin). De kleine cirkels in het midden van elk segment vertegenwoordigen het altijd aanwezige potentieel voor verandering, dat wat toeneemt, zal uiteindelijk afnemen en omgekeerd. Er zijn geen absolute waarden en daarom kunnen er ook geen tegenstellingen zijn – alleen maximale en minimale mogelijkheden.

Het concept van Yin en Yang heeft zijn oorsprong in het oude China, ver terug in de tijd, en werd de basis van de klassieke Chinese wetenschap, religie, filosofie en geneeskunde. Het bekende symbool hierboven echter, is slechts een paar honderd jaar oud ! Deze figuur wordt Taijitu genoemd, de voorstelling van het concept Taiji / Tai Chi : “het allergrootste ultieme” of “kosmos”, uit de Tao-filosofie. In het taoïstische denken wordt het bestaan ​​tot stand gebracht en in stand gehouden door de levensenergie chi of qi (niet de chi uit het concept Tai Chi!) en het in balans houden van deze energie kan worden bereikt door Yin en Yang te harmoniseren.

Taijiquan / Tai Chi Ch’uan “grote ultieme vuist” is de krijgskunst die gebaseerd is op deze ideeën (wij korten deze naam echter af tot Tai Chi).

Yin-Yang in de beoefening van Taijiquan / Tai Chi Ch’uan

Om de manier waarop Yin-Yang in Taijiquan wordt toegepast te begrijpen, moet een beoefenaar de vormen en de toepassingen die erachter liggen onderzoeken. De vormen en toepassingen hebben hun specifieke bedoeling en worden daarom op die juiste manier uitgevoerd.

Het is binnen de vormen en toepassingen dat men zowel Yin-Yang als energie-uitwisseling het best in actie kan zien.

Yin-Yang tabel

Yin / Yang

Reactie / Actie
Toegeven / Verstevigen
Lijkt klein / Lijkt groot
Rust / Beweging
Krimpen / Groeien
Absorberen / Vrijlaten
Terugtreden / Naar voor treden
Verdedigen / Aanvallen
Verbergen / Onthullen
Volgen / Leiden

De tabel  geeft een overzicht van enkele kenmerken van Yin en Yang waarnaar in elke bepaalde Taijiquan-beweging kan worden gezocht. Dit zijn geen zuivere tegenstellingen, het is gewoon een lijst van relatieve kwaliteiten die kunnen worden waargenomen tijdens een gekozen beweging of houding.

Het basisprincipe (zoals vermeld in deel 1) is dat Yin en Yang voor altijd veranderen, de een in de ander in een continue cyclus. Hieruit volgt dat de ene uiteindelijk zal worden overwonnen door de andere, simpelweg omdat alles wat toeneemt of uitbreidt (Yang) geen energie meer heeft en instort in zijn tegendeel (Yin). Daarom, terwijl Yang-energie Yin-energie kan overweldigen, kan Yin Yang overwinnen door toe te geven en Yang zichzelf te laten uitputten. Het is de manier van toegeven en de daarop volgende reactie waarop de taijiquan-vormen zich baseren.

Referenties:

1. https://en.wikipedia.org/wiki/Chinese_martial_arts
2. https://en.wikipedia.org/wiki/Styles_of_Chinese_martial_arts#section_2
3. https://en.wikipedia.org/wiki/Taoism
4. https://www.jungtao.edu/school (pagina niet meer beschikbaar)
5. https://en.wikipedia.org/wiki/Chinese_martial_arts

Geschreven door Richard Howell (aangepaste versie)

Maar al te vaak hebben we ons lichaam gedurende vele jaren onbewust verkeerd gebruikt, zodat de ruggengraat zelfs vervormd kan zijn.

Daarom is het belangrijk om de nieuwe lichaamshouding voorzichtig toe te passen tot het lichaam zich op natuurlijke wijze heeft hersteld in een betere toestand.

Hoe doen we dat?

• NIET een betere houding aannemen door overdreven spierspanning te gebruiken.
• WEL regelmatig en dagelijks toepassen van oefeningen die het lichaam ontspannen en die de gewrichten en ruggengraat op één lijn plaatsen.

Onze beenderen, spieren en bindweefsel zijn een hele structuur van verschillende onderling afhankelijke en verbonden punten. Het gebruik van “zachtheid/ontspanning om hardheid/spanning te overwinnen” is een therapeutische benadering die een langdurig effect zal hebben. Échte verbetering heeft tijd en regelmaat nodig. Het is heel belangrijk te weten hoe en wat te oefenen. Kwaliteit komt vóór kwantiteit: beter goed oefenen dan veel oefenen! Deze methode is heel anders dan de atletische benadering van “no pain, no gain”   ( zonder pijn, geen vooruitgang ) en het steeds verder verleggen van de fysieke grenzen.

Wat zo fijn is aan het zachte Qi Gong is dat na verloop van tijd de oefeningen steeds makkelijker uit te voeren zijn. Vertrouwen brengt dan meer stabiliteit en meer bewegingsmogelijkheid. Zo zullen we meer bereid zijn te blijven oefenen. Zachte Qi Gong is niet inspannend, maar stimulerend. We zullen ons beter voelen ná het oefenen dan er voor.

“Het moeilijke is niet het harde werk en de toewijding bij het oefenen, maar wél geen voordeel halen uit onze inspanningen.” –Yang Zhenduo.

Wat is het fijn om na een lange winter je schoenen uit te doen en het warme lentegras onder je blote voeten te voelen! Maar is het ook slim?
Wat zijn de voor- en nadelen van Tai Chi en Qigong (en andere sporten) op blote voeten?
En als je graag schoenen draagt, welke zijn dan het meest geschikt voor deze sporten?

Ik heb het altijd heerlijk gevonden om op blote voeten rond te lopen. Ook Tai Chi en Qigong vind ik fijner en diepgaander zonder schoenen. Toch heb ik me door verschillende, vooral Chinese leraren bang laten maken voor dat rechtstreekse contact met de aarde.

Nu de zomer zich (voorzichtig) aankondigt komt de vraag weer in me op: uit met die schoenen?

Of toch maar niet?

Blote voeten

In zijn boek Running Barefoot schrijft de Amerikaanse atleet Michael Sandler dat mensen die hardlopen op blote voeten minder vaak kwetsuren oplopen. Voeten zijn immers als supercomputers: ze vergaren constant informatie uit de grond en geven die door aan de hersenen. Schoenen (‘voetgevangenissen’, volgens sommige blotevoeten-fanatici) blokkeren uiteraard een groot deel van die informatiestroom. Daarom maak je met schoenen meer kans om je evenwicht te verliezen of je voet om te slaan dan zonder.

Een andere deskundige op het gebied van blote voeten is de bioloog Daniel Howell van de Liberty University in Lynchburg (VS). Volgens Howell is het risico op aandoeningen en kwetsuren vele malen groter wanneer je schoenen draagt dan wanneer je blootsvoets loopt. Hij beweert dat 90% van de aandoeningen die podologen behandelen toegeschreven kunnen worden aan het dragen van schoenen.

Toch is hij geen fanatieke tegenstander: “Schoenen zijn ideaal om te dragen in een aantal welomlijnde situaties, bijvoorbeeld bij bepaalde sociale gelegenheden, wanneer het erg koud is of op plaatsen waar veel glas ligt of andere scherpe voorwerpen.”
Ondanks dat draagt de ‘barefoot professor’ al tien jaar lang nauwelijks schoenen, zelfs niet tijdens zijn colleges.

Toch schoenen?

Ondanks de vele voordelen van blote voeten, is Tai Chi of Qigong op blote voeten voor heel wat mensen moeilijk of zelfs af te raden.

Schoenen bieden je allereerst steun en houvast, wat een pak veiliger is, zeker voor mensen met een wankel evenwicht.

Schoenen bieden uiteraard ook bescherming tegen glas, scherpe voorwerpen en niet te vergeten teken of andere vervelende beestjes.

Een goede schoen absorbeert ook schokken en daar heeft heel het lichaam baat bij. Schokken belasten immers je beenderen, ligamenten en gewrichten.

Vanuit Chinees oogpunt blokkeert koude de ‘vrije stroom van Qi, bloed en vloeistoffen’. De Borrelende Bron (yongquan) zit ongeveer in het meest holle deel van de voetzool. Hier stijgt de nierenergie op in het lichaam. Als kou hier binnendringt, voelt heel je lichaam koud aan.

Ook vocht kan het lichaam binnendringen en ziekte of pijn veroorzaken, zeker voor mensen die al kampen met gewrichtsproblemen.

Tenslotte zijn schoenen belangrijk voor mensen met diabetes. Wondjes aan de voeten zijn voor hen vaak moeilijk te genezen en kunnen leiden tot serieuze ontstekingen.

Schoenen voor Tai Chi en Qigong

Er zijn heel wat schoenen op de markt die speciaal voor Tai Chi en Qigong werden ontworpen, maar hoogst waarschijnlijk hoef je helemaal niks nieuws aan te schaffen. Gewone sportschoenen of andere platte schoenen zijn meestal voldoende.

De ideale schoen voor Tai Chi of Qigong is plat, buigzaam, licht, met een dunne, stoffen of leren zool.

plat – Schoenen met een hiel zijn minder geschikt omdat je er iets moeilijker je evenwicht op kan bewaren. Ook veranderen zulke schoenen de structuur van je lichaam en dus je manier van bewegen.

buigzaam – Bij veel Tai Chi-bewegingen ga je je voeten afrollen. Met al te stijve schoenen zoals wandelschoenen is dat erg moeilijk. Bovendien wil je zo veel mogelijk contact met de grond.

licht – Zeker voor die Tai Chi-vormen waarbij je veel benen- en voetenwerk doet (kicks) is het belangrijk om geen blok aan je been te hebben.

dunne, stoffen of leren zool – Dunne zolen geven je meer informatie vanuit de grond en dus beter evenwicht. Rubberen zolen zijn vaak heel buigzaam, maar hebben als nadeel dat je er te veel grip mee hebt. Bij Tai Chi ga je vaak roteren met een hiel op de grond,. Voor beginners geeft dat met een rubberen zool soms te veel druk op de knieën.

genoeg steun – ook in de breedte, voor extra evenwicht

Conclusie

Tai Chi en Qigong beoefenen op blote voeten blijft een fantastische ervaring. Het verhoogt zeker het plezier en de weldadige effecten ervan. Toch is het belangrijk om voorzichtig te zijn, zeker als je fragiele voeten hebt, moeite hebt met evenwicht, breekbare botten of gewrichten hebt of als je heel gevoelig bent voor kou.

Het allerbelangrijkste is uiteraard dat je je goed voelt bij wat je doet. Alles hangt af van de temperatuur en de ondergrond. Oefen je in een zaal met koude stenen of met warm tapijt? Of oefen je buiten op een plein of een grasveld?

Als je van plan bent om blootsvoets Tai Chi of Qigong te gaan doen, geef jezelf dan in ieder geval de tijd om je aan te passen. Ook je voeten moeten immers wennen aan de nieuwe omstandigheden.